DE SLUIS

 oktober 2024

Bakken met regenwater-storing bij de zeesluizen-Noordzeewater dat de stad bedreigt!

Volgens beheerders en bestuurders van het Waterschap was het kantje boord voor Amsterdam. Alleen het dichtgooien van 14 sluizen en waterkeringen kon de stad behoeden voor grote overlast. Wat gebeurde er in november vorig jaar? Het had dagenlang geregend en daarna was het gaan stormen. Het overtollige regenwater wordt bij eb via spuibuizen geloosd bij IJmuiden in de Noordzee. Door een fout waren die buizen open blijven staan toen de vloed opkwam. Daarbij beukte er een storm op de kust en werd zo een grote golf zeewater het Noordzeekanaal ingedreven die op Amsterdam afkwam. Nog net op tijd kon men de stad afsluiten.

Of de sluis bij ons dorp ook dicht had gemoeten, weet ik niet, maar misschien was die al afgesloten door de werkzaamheden aan sluis en brug? Twintig jaar eerder ging die wel dicht en ook andere sluizen in Amsterdam. In dat jaar ontstonden er grote watertekorten en (te) lage rivierstanden landinwaarts door langdurige droogte. Men bedacht dat water uit het IJsselmeer soelaas moest bieden en dat werd o.a. via het Amsterdamrijnkanaal verder vervoerd. IK vermoed, maar heb het niet kunnen bevestigen,  dat vanwege snelle doorstroming toen, de sluizen naar alle zijwateren werden gesloten.

Onze sluis kwam er pas in 1937. Het water van het Smalweesp volgde tot dan toe  een andere loop; namelijk helemaal  langs het Zandpad, kruiste het toenmalige Merwedekanaal en stroomde verder naar Weesp. Voor de oorlog werd de waterloop verlegd, zodat die rechtuit liep, daar werd de sluis gegraven, de oude loop gedempt en op die plek werden in de vijftiger jaren de huizen met oneven nummers van het Zandpad gebouwd . De huizen aan het Sluispad stonden er wat eerder.

Sluizen zijn al een eeuwenoud verschijnsel. Eerst waren er de spuisluizen. Al in de Romeinse tijd werden deze gebruikt, ook in onze streken. Maar met de ondergang van het Romeinse Rijk verdwenen ze. Pas in de 11^e eeuw, toen men begon met het bedijken en inpolderen van de veengronden die onze streken vormden, keerden ze weer terug. Toen het land nog hoog genoeg lag om bij eb het water af te voeren, maakte men gebruik van schotten met een klep, die dan openging bij eb en dichtging bij vloed, of een holle boomstam met klep. Door ontwatering daalde het land. Natuurlijke afwatering was niet meer mogelijk. De dijken kwamen en molens moesten voortaan het land drooghouden. De sluizen kregen deuren, werden keersluizen om het water van buiten tegen te houden en twee keersluizen met een ruimte (sluiskolk) ertussen, vormden een schutsluis om scheepvaart tussen twee ongelijke waterstanden mogelijk te maken.

Misschien weet u of onze sluis ook een schutssluis is. Ik ben gaan kijken maar zag geen sluisdeuren, ook geen enkele. Waarschijnlijk zijn ze nog in onderhoud!?

Tjark Keijzer