Tweede Wereldoorlog

April 2025

Heden den  negentiende juni achttien zes en negentig, verscheen

voor ons, Ambtenaar der Burgerlijke stand der gemeente Weesperkarspel, Hendrikus Dubelaar  van beroep  spoorwegarbeider  oud twee en veertig jaren, wonende  te Weespercarspel  die verklaarde dat  in zijnen huisje op den zestiende juni dezes jaars  des voormiddags  binnen  deze gemeente in het huis staande alhier in den Nieuwen Keverdijkschen Polder is geboren een kind van het mannelijk geslacht, uit  Alida Geraarda Elisabeth Kasterman  van beroep  zonder wonende  te Weespercarspel, als vermeld, zijne echtgenoote  welk kind zal genaamd worden  Marinus Hendricus Gerardus.

(dit stukje komt uit het archief van de gemeente Weesperkarspel. De schuingedrukte tekst is in het origineel met de hand geschreven)

Op een mooie dag 129 jaar geleden betreedt een man in arbeiderskleding en op klompen de woning van de burgemeester van Weesperkarspel aan het Buitenveer te Weesp. In dit gebouw zitten ook de ambtenaren van de gemeente. De man, Hendrikus Dubelaar, komt de geboorte van zijn zoon, Marinus aangeven. Het was een flinke tocht, helemaal van de Keverdijk, tegen het Naardermeer aan, naar het loket van de burgerlijke stand.

Hoe de jeugd van Marinus is geweest, heb ik niet kunnen achterhalen. In 1921 trouwt hij met Hendrika Koopmanschap en krijgen ze drie kinderen. Hij heeft dan in Naarden een eigen zaak als elektricien en loodgieter.

Voor en tijdens de mobilisatie is hij lid van het Vrijwillig Landstormkorps Luchtwachtdienst. De oorlog komt en kort daarna capituleert Nederland. Marinus is woedend en legt zich niet bij neer bij de bezetting door de nazi’s. Hij besluit actief te worden in het verzet en sluit zich aan bij een verzetsgroep.

Deze groep trekt veel actieve mensen aan. Ze weten dat er in de vesting Naarden nog veel wapens, munitie en springstoffen zijn en halen die daar weg. Deze waren nog van de mobilisatie en door de Duitsers in beslag genomen. Een van de verzetsmensen weet wasafdrukken van de sloten te maken en et de nieuwe sleutels halen ze het bastion, waar alles ligt, leeg. Ze verbergen ze om later te kunnen gebruiken voor aanslagen, zoals die op het bevolkingsregister naast Artis in Amsterdam.

Een tijd gaat het goed, maar dan wordt Marinus door zijn knecht, die later bij de Waffen SS gaat  en de ex-vriend van zijn oudste dochter is, verraden en vinden de Duitsers wapens onder de vloer van zijn woonhuis. Hij en zijn vrouw worden overgebracht naar het Oranjehotel in Scheveningen. Het was een gevangenis en huis van bewaring. Hier werden ‘vijandelijke’ burgers, politieke gevangenen, verzetsmensen, zwarthandelaren, Joden, jehova’s, Roma en Sinti opgesloten.

Hendrika wordt na een zenuwinzinking op doktersadvies na zes weken vrijgelaten. Marinus verblijft zes maanden lang in de gevangenis en wordt op 12 februari 1942 op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd.

Naarden is in rouw. In een bomvolle kerk, waarin ook de burgemeester aanwezig is, verzorgt pastoor Hermsen de mis en is daarin kritisch over de executie. Hij wordt opgepakt en zit zes weken in de beruchte Euterpestraat in Amsterdam. Ook de burgemeester wordt gedwongen zijn ambt neer te leggen. Om Marinus te eren kent Naarden de M.H.G. Dubelaarstraat.

In mei herdenken we altijd de Tweede wereldoorlog. Daarom dit verhaal van zomaar iemand die geboren is in Weesperkarspel en het brute geweld niet pikte!